یکی از عوامل شادی انسان داشتن نیت خوب است. نیت خوب روح را زیبا می کند. به فرموده امام علی (علیهالسلام) نیت خوب سبب پاداش فراوان و خوشی زندگی و محبوبیت بین مردم می شود. لذا می توان با نیت خیر همه خیرات و دلها را جذب کرد.
به گزارش منتظران منجی «عج»، در جلسه ۱۱«بحث شادی» مورخ ۹۴/۱۲/۱۵، استاد شجاعی به ادامه بحث پرداختند که شرح آن در زیر آمده است:
عوامل اخلاقی شادی آور
در عوامل اخلاقی و عملی شادی آور، بحث اعمال صالح و اخلاق حسنه را بیان کردیم. گفتیم که هر چه خروجی حاصل از ۵ قوه‌ی انسان، بیشتر باشد یا به عبارتی. زکات آنها را پرداخت نماییم، دریافتهایی که داریم، منفعت بیشتری برایمان خواهد داشت و رشد بیشتری خواهیم نمود و برعکس، شخصی که صرفاً مصرف کننده است و تغذیه‌کننده‌ی دیگران نمی‌باشد، خودشیفته و خودمحور است و سهمی از وجود و قوای خود به دیگران نمی‌دهد، این شخص دچار سردرگمی، بلاتکلیفی، پوچی، غم و گرفتاری می‌شود.
کسانی که غم و غصه‌ی دیگران، برایشان اهمیتی ندارد، خود نیز باید رنج بسیاری از تنهایی‌ها، محرومیت‌ها و بی‌پناهی‌ها را تحمل کنند چون شخصیت خیر رسان و با منفعتی ندارند. لذا به عمل صالح و خروجی بیشتر تأکید فراوان شده است زیرا هر چه خروجی بیشتر باشد، دریافت و برکات از آسمان نیز، بیشتر خواهد بود.
در حدیثی خطاب به حضرت عیسی (علیهالسلام) آمده است:
«یَا عِیسَى افْرَحْ بِالْحَسَنَةِ؛ فَإِنَّهَا لِی رِضًا؛ با کار خیرت شاد باش چون این کار باعث خشنودی من است» یعنی کاری که سبب خشنودی خداوند شود، حتماً شادی انسان را هم در بر خواهد داشت.
انسانی که آنقدر به رشد و تعالی دست یافته است که سبب خشنودی اهل آسمان، انبیا، صالحین و شهدا می‌شود، قطعاً خود نیز انسان شاد و آرامی می‌باشد. پس اگر دچار غم و اندوه هستیم، باید سعی کنیم آنچه داریم مصرف کنیم. به عبارتی هر آنچه کم داریم، همان را به دیگران بدهیم تا راه، گشوده شود. تا به دیگران محبت نکنیم، محبت دریافت نمی‌کنیم و تا دیگران را شاد نکنیم، شاد نخواهیم بود.
حسن نیت، عامل اخلاقی دیگر برای شادی
عامل دیگر شادی، “حسن نیت” است که مرتبط با مسئله‌ی قبلی است. کسی که دائماً افکار بزرگ دارد و در فکر افزایش خروجی و خیررسانی به همگان حتی غیب می‌باشد، شاید توان به عینیت رساندن نظام نیت‌هایش را نداشته باشد، ولی همان نیت، در واقع مایه‌ی اصلی تمام خروجی‌ها را در وجود او، تولید کرده است. هر چه نیت انسان، زیباتر و فراگیرتر شود، انسان شادتر و آرام‌تر می‌شود.
امام رضا (علیهالسلام) می‌فرمایند: کسی که نسبت به یکی از دوستان و محبین من، بدنیت شود، من او را نفرین می‌کنم. چنین شخصی که نفرین امام معصوم را به دنبال خود دارد، قطعاً مورد عذاب خداوند واقع می‌شود. یعنی سیستم و نظام خلقت، با این شخص سازگاری ندارد.
افرادی که مرتب می‌گویند من بدشانس هستم، در حقیقت بدنیت هستند، نیت‌های بد و آلوده، انسان را غمگین و محدود می‌کند و او را دچار بلا می‌سازد. وقتی انسان، حتی به ذهنش خطور می‌کند که با دیگران به رقابت پرداخته و خود را با آنان مقایسه کند و در مقام مقایسه، خود را برتر می‌بیند، در واقع فراموش کرده که الحمدلله رب العالمین … که هر آنچه من دارم، از خداست و من چیزی از خود ندارم و همین تفکر خودبینانه و نیت ناپاک برای انسان، عقب‌گرد بسیار دارد.
تو به اندازه‌ی نیت خود ارزشمندی
یکی از علائمی که انسان بفهمد، در ذات می‌باشد یا نه، این است که ببیند از مشکلات دیگران، شاد می‌شود یا نه. آرزوهای ما در مورد دیگران، قیمت و ارزش ما را تعیین می‌کنند.
حسادت به دیگران، یکی از عوامل بسته شدن روزی‌هاست و بیماری‌های جسمی و روحی زیاد و عذاب آخرتی فراوان ایجاد می‌کند.
امام علی (علیهالسلام) می‌فرمایند: «مَن حَسُنَت نِیَّتُهُ کَثُرَت مَثُوبَتُهُ، وَ طابَتْ عیشَتُهُ وَوَجَبَتْ مَوَدَّتُهُ؛ هر کس نیتش، نیکو باشد. هم پاداش فراوان نصیبش می‌گردد، هم زندگی‌اش خوش می‌شود و هم محبوبیت ذاتی‌ای پیدا می‌کند که دیگران نمی‌توانند او را دوست نداشته باشند.
وقتی نیت، بد شود روح بیمار می‌شود و تعادل انسان به هم می‌ریزد که اولاً انسان از خدا دور می‌شود که این امر سبب بروز مصائب و مشکلات فراوان می‌گردد و طیب عیش از زندگی‌اش خارج می‌شود و ثانیاً شخص، محبوبیت خود را از دست می‌دهد. انسان بد نیّت، اولین ضربه را به خودش می‌زند چون با ناپاکی درونش، خودش را نابود می‌کند و دچار خودزنی می‌گردد. این قاعده‌ی خلقت است و اجتناب ناپذیر است. وقتی کسی درون خودش را درست کند، اتفاقات بیرونی خوبی برایش خواهد افتاد. یکی از نصایح آقای دولابی این بود که هر چه هست در درون خودت است.
تمام اتفاقات بیرونی را قلب ما رقم می‌زند. این دل ماست که روزی‌ها را جذب می‌کند. کسی که روح ضعیفی دارد، از بیرون آسیب می‌بیند. اگر روح، ایمان داشته باشد، مصرف کننده باشد، حسن نیت داشته باشد، فعال باشد و به جای آنکه مشغول خودش باشد، به دیگران برسد، رفته رفته خیر و برکت و شادی و نشاط و محبوبیت پیدا می‌کند.
خداوند نظام خلقت را این گونه قرار داده که اگر کسی ایمان بیاورد و خروجی صالح داشته باشد، خود به خود، به محبوبیت می رسد.
ممکن است فردی از لحاظ مالی ضعیف باشد و توان کمک به کسی هم نداشته باشد (خروجی چندانی نداشته باشد) ولی چون روحش ذاتاً آرام و خوش نیک و پاک است، مقایسه و غرور و بدجنسی به سراغش نمی‌آید و خود به خود، محبوب واقع می‌شود.
هر کس با نیتی که دارد، خودش شرایط جذب و یا عدم جذب غیب و خیرات را برای خودش فراهم می‌کند. این عالم، عالم دقیقی است و تمام اتفاقات آن برطبق قوانین ریاضی است و چیزی به نام شانس و خوش اقبالی وجود ندارد.
اگر می‌خواهی به آرزوهایت برسی، منیت و باطن خود را درست کن. به جای آنکه مرتب برای موفقیت، فعالیت بیرونی انجام دهی، فعالیت درونی انجام بده. تمام انسانهای بزرگ، افراد خوش‌نیتی بوده اند. وقتی به خاطر بخشهای پایینی، بخش فوق عقلانی را تعطیل می‌کنیم. (مثلاً مستحبات را به خاطر تحصیل، کنار می‌گذاریم) در همان بخش‌ها، به موفقیت واقعی دست نمی‌یابیم چون به محض قطع ارتباط با آسمان، مشکلات و گرفتاری ها، شروع می‌شود.
اکثر انسان ها، ساعت های زیادی را صرف پرداختن به بخش های پایینی می‌کنند ولی برای تغذیه‌ی بخش فوق عقلانی، وقت نمی‌گذارند و آن را واجب و ضروری نمی‌دانند.
در حقیقت علت تمام گرفتاری ها و مشکلاتمان، عدم مدیریت زمان، و نادیده گرفتن و بی‌حرمتی به اصلی‌ترین بخش وجودی یعنی بخش فوق عقلانی و انسانی است.
حضرت علی (علیهالسلام) می‌فرمایند: «جَمیلُ النِّیَّةِ سَبَبٌ لِبُلوغِ الاُمنِیَّةِ؛ نیت زیبا، سبب رسیدن به آرزوهاست».
بنابراین دلت را صاف کن و نیت خود را پاک کن، به هرکجا که بخواهی می‌رسی.
کلام پدر آسمانی مان، به قدری زیبا و تأثیرگذار است که انسان از داشتن چنین پدری و چنین خانواده‌ای، تا ابد سرمست می‌شود. اگر هر کدام از این فرمایشات گهربار را در زندگی به کار ببریم، از همه چیز و همه کس، بی‌نیاز خواهیم شد.
«والحمدلله رب العالمین»